پمپ بنزین-جایی که به وسایل نقلیه بنزین می دهند

دل و روده ی چیزی را در آوردن-اجزای درون چیزی را به هم زدن و بیرون ریختن

جنجالی-آن چه موجب هیاهو شود-آن چه بر سر زبان ها افتد

بد آب و رنگ-نازیبا-بی رونق-بی جلوه

 

خاله سوسکه-دختران خردسالی که ادای زنان بزرگسال را درمی آورند

زبان آدم سر کسی نشدن-به حرف منطقی تن ندادن و آن را نپذیرفتن
رو شویی-ظرف یا دستگاهی که برای شستن دست و صورت نصب می کنند

جا ماندن-فراموش شدن

دمیدن توی لوله ی شیپور-خوابیدن و خرناس کشیدن

تلمبار- تل انبار

جوش آمدن-به خشم آمدن-کج خلقی سخت کردن

اخ و پیف کردن-اظهار ناراحتی کردن از بوی بد-منظره‌ی بد یا غذای بد

تو گذاشتن-چیزی را مسکوت گذاشتن-از درون دوختن

اجل معلق-مرگ ناگهانی

خاله وارسی-فضولی-تحقیق بی مورد

آن سفر(آن بار، آن دفعه)

آب نخوردن-درنگ نکردن

خنده ی نخودی-خنده ی لوس و بی مزه

آش دهن‌سوز-هر چیز مطلوب و پسندیده

خوش داشتن-دوست داشتن-علاقه مند بودن

جوراب شلواری-جوراب همراه با شلواری از همان جنس و چسبیده به آن

زنجیر زن-کسی که در ماه محرم به پشت خود زنجیر می زند

خال زدن-پیدا شدن خال در جایی از بدن یا لکه در چیزی-خال کوبی کردن

پشه کوره-پشه ی ریز

خاک و خُل-گرد و غبار-آشغال

خط و نشان کشیدن-تهدید کردن

دوا درمان-مداوا-معالجه

آلا گارسون-اصلاح موی سر زن به سبک موی پسران
ته خوار-بچه باز

پر پر زده-ور پریده-نفرینی با آرزوی جان کندن کسی
آب دندان خوردن(حسرت خوردن)

به جا آوردن-شناختن

حاج بادام-گونه ای شیرینی از آرد و بادام و شکر

دامنگیر کسی شدن چیزی-گرفتار شدن کسی به چیزی
تخم مرغ کسی زرده نداشتن-حقه باز بودن
تو دار-راز نگهدار

از آب درآمدن(نتیجه دادن، تربیت شدن، روشن شدن حقیقت)

از سیر تا پیاز(همه چیز، با همه‌ی جزئیات)

چپ دادن-رد کردن

ریقش را در آوردن-بیرون آوردن مواد درون امعا و احشا

رضا قورتکی-بی حساب و کتاب-بی اساس

به له له افتادن-از شدت تشنگی مانند سگ زبان خود را از دهان خارج ساختن

دست چین-گزیده-منتخب

آب به چشم آمدن(طمع کردن)

تره خورد نکردن برای کسی-کم ترین اهمیتی برای کسی قایل نشدن

باربند-جای نهادن و بستن بار

اما توی کار آوردن-شک و تردید درست کردن-اشکال‌تراشی کردن

درجه دار-درجه های نظامی پایین تر از سروان

بی چک و چانه-بی گفت و شنود-بی کم و کاست
دست و پا شکسته-ناقص-ناتمام
دو زار-دو هزار-دو قران-دو ریال

 

زبان درازی کردن-با گستاخی و بی ادبی خارج از حد خود سخن گفتن

دست شما درد نکند-از شما سپاس گزارم

پیش دستی کردن-سبقت گرفتن در انجام کار

دسته پل-الک دولک
رای اعتماد-رایی که نمایندگان مجلس در تایید به دولتی بدهند
چوب تو ماتحت کسی کردن-نگا. چوب به آستین کسی کردن

پَرپَر زدن-به سختی جان کندن-بی تابی بسیار کردن

تو دل برو-با نمک و گیرا-کسی که مورد توجه قرار می گیرد

 
پیچیدن نسخه-آماده کردن داروی نسخه ی دکتر در داروخانه

ریختن روی دایره-روی داریه ریختن

خیت کردن-شرمنده کردن-کنفت کردن-بور کردن

دهان به دهان شدن-بحث و مجادله کردن-با پست تر از خود جر و بحث کردن

از آب گل آلود ماهی گرفتن-از اوضاع درهم و آشفته بهره گرفتن

انگشت زدن-انگشت در چیزی فرو بردن-امضاء کردن با اثر انگشت

از جیب خوردن(در آمد نداشتن، از بس‌انداز خرج کردن)

پیزر به پالان کسی گذاشتن-با دروغ و چاپلوسی کسی را فریفتن-هندوانه زیر بغل کسی گذاشتن

آرتیست‌بازی(انجام کارهای غیرعادی)
دله دزد-آفتابه دزد-دزدی که به چیزهای کم ارزش قانع است
دیر کردن-تاخیر کردن

ابوطیاره-اتوموبیل کهنه و فرسوده
خدا برکت بده-نگا. خدا برکت
این دو کله‌دار-خورشید و ماه

اتصالی کردن(در یک مدار یا سیم‌های برق جریان ناخواسته روی دادن)

دزد و دغل-نادرست و مکار

زیر سبیل گذاشتن-تحمل کردن-به روی خود نیاوردن

ارواح بابات-به هنگام سرزنش برای ناکام شدن در کاری گفته می‌شود

چپ افتادن با کسی-مخالف شدن با کسی-پیله کردن به کسی

 

پیمانی-استخدام غیر رسمی

پایان نامه-رساله ی پایان تحصیل
پِخ کردن-با گفتن پِخ کسی را ترساندن

زیر و زبر گذاشتن-اعراب گذاشتن بر حروف

آب نکشیده-زشت-بد-نامفهوم

دلی از عزا درآوردن-پس از مدت ها گرسنگی غذای مفصل خوردن-به خوشی ساعتی را گذراندن

آوردن-باعث شدن-ایجاد کردن

خراب-از کار افتاده-دارای اختلال-فاسد-منحرف اخلاقی

زمین گیر-کسی که به سبب بیماری یا پیری نتواند از جای خود برخیزد

 

پالان خروس-کنایه از چیزی که وجود ندارد برای نشان دادن نداری مطلق

تپه تپه-چیزهایی که بی نظم کنار هم انباشته باشند
انگشت رساندن-دست‌درازی کردن-دست زدن

روی دست کسی ماندن-به فروش نرفتن-باد کردن

دل-معده

درزن-دوجین-دوازده تا از چیزی

دست بردن در چیزی-چیزی را تغییر دادن

آوردن-باعث شدن-ایجاد کردن

خاطرجمع شدن-مطمئن شدن

اداره بازی(پرداختن بیش از حد به تشریفات زاید اداری)

زیادی-اضافی-بی مصرف-خارج از حد

خواری و زاری-پریشان حالی

 

خشک زدن-مات و مبهوت ماندن

آبجی خاک‌انداز-زن فضول و خبرچین
چوب آخر را زدن-پایان کاری را اعلام کردن-مانند در حراج

آبِ خشک-آب بسته

بفرما زدن-تعارف کردن

دانش جو-دانش پژوه-آن که در دانشگاه درس می خواند

 

راه افتادن-آغاز راه رفتن کودک-آغاز به کار کردن-روشن شدن دستگاه-رونق یافتن کسب و کار

دور ریختن-دور انداختن-بیرون ریختن

پس افتادن-عقب افتادن اجاره و مانند آن-بهم خوردن حال کسی در نتیجه ی ترس

رتوش-دستکاری و آرایش عکس

آپارتی(زن بی‌حیا و بدزبان، سلیطه، پاچه‌ورمالیده)

جیر و ویر راه انداختن-داد و فریاد راه انداختن
در آستین داشتن-حاضر و آماده داشتن

 

اسب چوبین(تابوت)

خدا حافظ-به درود-در پناه خدا-خدا نگهدار

خوش اندام-خوش هیکل-خوش اندازه و برازنده

دلجور-همدل

ته کیسه-آن چه که پس از دادن خرج ها در ته جیب و کیسه به جا می ماند

روده کوچکه ی کسی روده بزرگش را خوردن-کنایه از شدت گرسنگی

ترکمون زده-نوعی دشنام است. توهینی برای زاییدن یا خراب کاری

چای خانه-محلی که وسایل چای را در آن جا می گذارند-قهوه خانه

دل ترکیدن-ترکیدن شکم بر اثر پر خواری

زبان باز کردن-توانایی گفتار پیدا کردن

جوجه خوردن-مرفه بودن-در ناز و نعمت زیستن

بی سایه سر شدن-بی صاحب ماندن-بیوه شدن

چین و چوروک-چین و شکن

خود را سبک کردن-خود را حقیر کردن-دست به کاری پایین تز از شان خود زدن

حالا نه و کی-از دست ندادن فرصت-غنیمت شمردن فرصت

حهاز-کشتی بزرگ

دبه-دسته هایی از اراذل در قدیم که با یکدیگر شوخی های زشت می کردند

چغندر پخته-لبو

پاتوغ-محل گرد آمدن

بند انداختن-برچیدن موی چهره ی زنان با نخ تابیده

پیشس گیری کردن-جلوگیری کردن-دفع

به هر تقدیر-در هر صورت-خلاصه

پالان کردن کسی-فریب دادن کسی

از سر وا کردن-کاری را سرسری انجام دادن

زردمبو-آدم ضعیف و کم خون-دارای رنگ و روی زرد

چاقاله ،-چغاله میوه ی هسته دار نارس

انداختن باد به غبغب(تکبر کردن، قیافه گرفتن)

داغان شدن-از هم پاشیدن-متفرق شدن

دست خوش !-آفرین

از پشت کوه آمدن-بی‌خبر از آداب و رسوم بودن-دهاتی بودن
از سر کسی زیاد بودن(بیش از حد توانایی و ظرفیت کسی بودن)

جن بو داده-نوعی دشنام است

اُرد-درخواست-سفارش-دستور

داغ و درفش کردن-مجرمی را برای اقرار کردن داغ کردن

دو قلو-دو بچه ی همزاد

 

ریش تراش-دستگاهی دارای تیغ برای تراشیدن ریش

از زور پسی به گربه آقا عمو گفتن(با دشمنی که دفع آن نمی‌توان، مدارا کردن)

پیله-مو

ددری-کسی که همیشه می خواهد بیرون برود-زن بدکاره

آمدن-آغاز به کاری کردن

در عالم هپروت سیر کردن-دارای خیالات واهی بودن-کاملن بی خبر بودن
جاکش-پا انداز-دلال محبت

داوطلب-خواستار-نامزد

بز دل-ترسو

انگار نه انگار-موضوع را نادیده بگیر!-گویی وجود نداشت

از مرحله پرت بودن(یکسره بی‌اطلاع بودن)

روغن زرد-روغن حیوانی

دبور-بی سر و پا-لات-ولگرد-آسمان جل

تو لاک خود رفتن-با کسی کاری نداشتن-توی عالم خود بودن

از زورِ(از شدت، از بسیاری)

خر بی یال و دم-احمق-نادان
جفتک انداختن-لگد زدن-از انجام کاری خودداری کردن

اجاق کسی کور بودن-نازا بودن-بی فرزند بودن

زد و بند-ساخت و پاخت-بند و بست-توطئه

زیر گوشی-بالش بسیار کوچک که هنگام خواب زیر گوش می نهند

 

تمدن-شهری گری- مجازن: تربیت و ادب

ردیف کردن-جور کردن-آماده کردن

خوش شانس-خوش اقبال-خوش طالع
از چشم کسی دیدن(کسی را مسئول چیزی دانستن)
بد مروت-نامرد-ناجوانمرد

استخوان‌دار(محکم، بااراده)

راستی؟-واقعن؟ آیا درست است؟

از دهان مار بیرون آمدن-هیچ کجی در کسی نبودن-راست بودن

در پسی ماندن-عقب ماندن-موفق نشدن

 

بوگندو-آدم کثیف و بد بو

پا سوز-عاشق شیفته

حیوان-نوعی دشنام به کسی که کاری را از روی بی شعوری کند

خر دادن و خیار گرفتن-چیز گرانی را با چیز ارزان مبادله کردن-فریب خوردن در معامله

آدم مقوایی-بی‌اراده-کسی که هیچ‌کاری نمی‌کند

 
خود را جستن-جست و جو در لباس خود برای یافتن و کشتن حشرات موذی مانند شپش

تنه ی کسی به تن آدم خوردن-عادت و خوی کسی را پذیرفتن

زانویی-زانو

بی کلاه ماندن سر-بی نصیب ماندن-چیزی بدست نیاوردن

بدون معطلی-بی درنگ-فورا

از خجالت کسی در آمدن(محبت کسی را جبران کردن)

رشوه گیر-رشوه خوار

حنز پنزر-نگا. خرت و پرت

آفتاب گز کردن-ولگردی کردن

حرص کسی را درآوردن-کسی را خشمگین کردن
آفتابه‌دزد(دزدی که به ربودن چیزهای بی‌ارزش بسنده می‌کند)

خیره-بی شرم-پر رو
تیار-درست و آماده

 
خانم باجی-همشیره-خواهر خوانده

حُجره-دفتر کار در بازار و تیمچه

اتوکشیده(با سر و وضعی شسته‌ورفته و مرتب)

کسی را اذیت و آزار کردن
 

پِخ-صدایی برای ترسانیدن کسی

خوش خوراک-نگا. خوش خور

دهان به دهان شدن-بحث و مجادله کردن-با پست تر از خود جر و بحث کردن

اتیکت(برچسب، آداب و رسوم، قاعده)

راسته بازار-بازار راست و مستقیم

دُرافشانی کردن-مشتی یاوه به هم بافتن

از پیش بردن-با موفقیت انجام دادن

رو به قبله بودن-در خال مرگ بودن

زننده-زشت-نامطبوع-نفرت انگیز

انداختن توی هچل-دچار دردسر و ناراحتی کردن
رفته رفته-کم کم-خرد خرد-یواش یواش

 

 

 

 

دست نگاه داشتن-توقف کردن در انجام کار-معطل شدن و منتظر ماندن

 
جاکن کردن-به حرکت درآوردن-کسی را از مقامی دور کردن

حساب کتاب-رسیدن به محاسبات-نظم و قانون
راست راست-آشکار و علنی-بی پروا

آدم مقوایی-بی‌اراده-کسی که هیچ‌کاری نمی‌کند

چرب و نرم-غذای پر روغن و خوشمزه-سخن دلنشین-آدم متملق

رفتن از رو-خجالت کشیدن-شرم کردن-از میدان به در رفتن-مجاب شدن

از عزا در آوردن(به دوره‌ی عزاداری پایان دادن)

 

پینه زده-وصله کرده

بالینی-کلینیکی

چل زن-زن کوتاه قد

از خر افتادن(نابود شدن، مردن)

تعارف کردن-کسی را به گرفتن چیزی خواندن

زود فهم-کسی که زود چیزی را درک می کند

 

از جا در رفتن(کنترل خود را ناگهان از دست دادن، ناگهان خشمگین شدن)

دنیا آمدن-زاده شدن

خاله وارفته-آدم شل و ول و شلخته

به هم زدن دم و دستگاه-سر و سامان دادن-درست کردن-تشکیل دادن

چیز خور شدن-مسموم شدن

جدول کشی-خط کشی و شبکه بندی

چرند گو-یاوه گو
با کسی ندار شدن-با کسی خودمانی
آمد نیامد(فرخنده بودن و نبودن)
زاغ سیاه کسی را چوب زدن-پنهانی مراقب کسی بودن

بی در و پیکر-ولنگ و واز-بی حساب و کتاب-بی نظم و قاعده

زیر سبیل گذاشتن-تحمل کردن-به روی خود نیاوردن

بد و بیراه-ناسزا-حرف زشت-گفته ی رکیک-متلک
آجر شدن نان-از بین رفتن درآمد

خِل-خلط بینی

به قدر پشت خاک انداز-بسیار کوچک و محقر

جای پا-اثر-نشانه-رد

پشت گوش انداختن-دیر انجام دادن-اهمیت ندادن-امروز و فردا کردن

دسته جمعی-باهم-گروهی

جوش زدن دل-نگران و مضطرب بودن-در دلهره به سر بردن

زیختن آب پاک روی دست کسی-یکسره نومید کردن کسی

ریسه کردن-ردیف کردن-قطار کردن-پشت سر هم قرار دادن

زدن به قدش-دست دادن به شیوه جاهلی که با صدا همراه است و هنگام رسیدن به توافق در انجام کاری گویند

زانو زدن-برای تعظیم زانو بر زمین زدن

دولت منزل-دولت سرا

از بام خواندن و از در راندن-خواستن و به بی‌میلی تظاهر کردن

بغ کردن-چهره درهم کشیدن-ترشرو شدن
چار سر-حرف مفت-متلک

انگشت‌نگاری(ثبت کردن اثر خطوط روی انگشتان برای شناسایی در آینده)

استخوان‌بندی-درست کردن انگاره و طرح

آیَم سایَم-گاه‌کاهی

به گند کشیدن-جایی یا کاری را خراب کردن-به لجن کشیدن-بی اعتبار کردن

با کله-دانا-چیز فهم-خردمند

ختنه سوران-جشنی که به هنگام ختنه کردن نوزاد پسر بر پا می کنند

چرت و پرت-حرف مفت-حرف بی خود

ابرو تابیدن(گره بر ابرو افکندن)

حلق آویز-به دار کشیده

چراغانی-روشن کردن چراغ در جشن

ته کیسه دار-کسی که دارای مالی است و در برابر حوادث مادی دوام می آورد

آب در هاون کوفتن-کار بی‌هوده کردن

د ِ-زود باش!

دوغ و دوشاب یکی بودن-فرقی میان خوب و بد نبودن

انگشت‌شمار-کم-معدود

اجاق کسی کور بودن-نازا بودن-بی فرزند بودن

تخم پس انداختن-بچه ساختن-بچه به دنیا آوردن

 
دو زار-دو هزار-دو قران-دو ریال

 

داریه-حلقه ای چوبی که روی آن پوست کشیده و رامشگران به همراه دیگر سازها می نوازند

چوب کاری کردن-از کسی پذیرایی زیاد کردن-به کسی محبت بسیار کردن-کتک زدن بیش از حد

آستین بالا زدن(آماده شدن، به کاری برخاستن، پا پیش گذاشتن)

بازار مکاره-بازار موقت

چشم کسی چهارتا شدن-سخت تعجب کردن-انتظار شدید برد

ز ِله-ستوه-عجز

جای سفت-وضعیت سخت

آدم عوضی-کسی که ظاهرش با باطنش یکی نیست-بدطینت
اسباب زحمت(کسی یا چیزی که موجب دردسر و آزار شود)
بچه انداختن-بچه ی نارس بدنیا آوردن

تو حرف کسی دویدن-حرف میان حرف آوردن-حرف کسی را قطع کردن