آلیوا راحیلا میگه: «این آتیش به مدت ۴٫۰۰۰ سال سوخت و هیچ وقت خاموش نشده. حتی بارانی که اینجا اتفاق می افته، برف و باد هم نتونسته اونو خاموش کنه». در روبروی ما شعله های بلند آتیش بی محابا در روی تپه ای به مساحت ۱۰ متر همیشهً زبانه میکشن و روز گرم رو گرم تر از قبل میسازن. این «یانار داغ» (Yanar Dag) است به معنی «کوهپایه سوزان»، در شبه جزیره آبشرون کشور آذربایجان، جایی که راحیلا به عنوان لیدر تورهای گردشگری کار می کنه.

به عنوان یکی از اثرات جانبی منابع غنی گاز طبیعی کشور که بعضی وقتا به سطح زمین نشت می کنه، یانار داغ یکی زا چندین آتشیه که به طور خودبخود روشن شده و در طول هزاران سال باعث ترس و هیجان کسایی شده که به این نقطه از آذربایجان سفر کردن. مارکوپولو، جهانگرد و تاجر ونیزی، وقتی که در قرن ۱۳ میلادی از این کشور گذشت و به چین رسید در باره این پدیده اسرارآمیز سخن گفته. دیگه بازرگانانی که از جاده ابریشم عبور کردن هم خبرهایی در مورد شعله های سوزان یانار داغ به وطن خود بردن. به دلیل همین شعله های سوزان دائمیه که کشور آذربایجان لقب «سرزمین آتیش» رو از جهانگردان دریافت کرده.

دین باستانی

اینجور آتشایی که روزگاری در کشور آذربایجان بسیار زیاد بودن امروزه به دلیل کاهش فشار گاز در زیر زمین و دخالت در استخراج گاز طبیعی، به وسیله مقامات کشور خاموش شدن. یانار داغ تنها یکی از یدونه و توک مواردیه که هنوز خاموش نشده، دست نخورده باقی مونده و شاید بشه اونو زیباترین این شعله های خودسر دونست. این شعله ها روزگاری در مراسمان مذهبی دین باستانی زرتشتی که در ایران بوجود اومده و در هزاره قبل از میلاد مسیح در آذربایجان به شکوفایی رسید نقشی بسیار اساسی رو اجرا می کردن. واسه زرتشتیا، آتیش رابطه بین آدم و دنیای ماوراءالطبیعه حساب می شه.

هم اینکه آتیش محملیه که از راه اون بینش و خرد روحانی قابل رسیدن میشه. آتیش عنصری تطهیر کننده، زندگی ساز و بخشی لازم از پرستش خدا در این دین باستانی به حساب می امد. امروزه خیلی از کسایی که خود رو به شعله های بدون تجمل گذشته یانار داغ می رسونن، بیشتر واسه تماشای زیباییای این آتیش به اینجا میان تا انجام مراسم مذهبی دین زرتشتی. تماشای این شعله ها در شب یا فصل زمستون تجربه ای فراموش نشدنی و بسیار حیرت انگیزه.

وقتی که برف می باره، دانه های برف در هوا و قبل از این که به زمین برسن آب می شن.
بر خلاف ادعاهایی مبنی بر باستانی بودن یانار داغ، بعضی می گن که شاید این آتیش خیره کننده فقط در دهه ۱۹۵۰ شروع به شعله ور شدن کرده باشه. شعله های یانار داغ در فاصله نیم ساعته و در شمال مرکز شهر باکو قرار گرفته. در دور و بر این شعله ها تنها یه کافه بسیار کوچیک قرار داره و چیز زیاد دیگری رو نمیشه در اون نزدیک یافت.

معبد آتشگاه

واسه درک عمیق تری از تاریخ آتیش پرستی در آذربایجان، بازدید کنندگان باید به شرق باکو و معبد آتشگاه برن. این مجموعه پنج وجهی در قرن ۱۷ و ۱۸ میلادی به وسیله ساکنان هندی شهر باکو ساخته شده که از زمانای قدیم معتقد به حضور خدا در این مکان بودن. مراسم مذهبی با به کار گیری آتیش به قرن دهم میلادی و یا قبل از اون برمیگرده. نام آتشگاه که در زبون فارسی به معنی «خونه آتیش» به کار میره به عنوان یه معبد در مرکز این مجموعه قرار داشته و یه مقبره محراب دار گنبدیه که روی یه دریچه گاز طبیعی ساخته شده.

آتیش این مقبره به شکل طبیعی و یه ریز تا سال ۱۹۶۹ می سوخت اما این روزا آتیش این معبد از راه ذخیره اصلی گاز شهر باکو تغذیه شده و فقط واسه بازدیدکنندگان به صورت موقتی روشن می شه.
این مقبره واسه زرتشتیان بوده  اما تا جایی که دلایل و اسناد تاریخی نشون میده به عنوان مرکز عبادت هندوها به کار رفته.

تاجران و مرتاضان

این مجموعه که به شکل یه کاروانسرا ساخته شده، حیاطی دیوار کشیده شده داره که در دور و بر اون ۲۴ حجره و اتاق کوچیک قرار می گیرن. این اتاقا بیشتر به وسیله زائران، تاجران رهگذر و مرتاضان ساکن مورد استفاده قرار می گرفت که خود رو متحمل سختیایی مانند دراز کشیدن روی آهک سوزاننده، پوشیدن زنجیره های سنگین و یا قرار دادن یه دست تو یه حالت واسه چند سال و تا آخر عمر می کردن. این معبد در اواخر قرن ۱۹ میلادی کاربرد خود به عنوان مکانی واسه انجام فعالیتای مذهبی رو از دست داد و این اتفاق وقتی اتفاق افتاد که در دور و بر این معبد کشف نفت انجام شد.
این مجموعه در سال ۱۹۷۵ به موزه تبدیل شده و در سال ۱۹۹۸ هم در فهرست میراث فرهنگی یونسکو به ثبت رسید. این روزا معبد آتشگاه هرساله بیشتر از ۱۵٫۰۰۰ گردشگر داخلی و خارجی رو به خود جلب می کنه.